Op steeds meer plekken in Nederland gaan buurtbewoners samen aan de slag om hun buurt te verbeteren. Van collectief zonnepanelen laten plaatsen en groene daken aanleggen tot het regelen van een buurt-AED. Mensen beginnen vaak enthousiast aan een project, maar het kan lastig zijn de vaart erin te houden en voldoende mensen te mobiliseren. Buurkracht biedt soelaas. Het weet buurtbewoners te vinden en te activeren. De buurtbegeleiders zijn een van de beslissende factoren voor een gewenst resultaat.
De roep om meer burgerparticipatie leeft niet alleen bij gemeenten en andere overheden. Roel Woudstra, manager Buurkracht: ‘We zien dat steeds meer mensen zelf een positieve bijdrage willen leveren aan de leefbaarheid in hun buurt. Mensen kunnen en willen van alles, maar het kan een lange weg zijn van idee naar voltooid project. Onze Buurkrachtaanpak zorg voor dat extra zetje om tot actie over te gaan.’ De Buurkrachtaanpak is opgebouwd rond een gouden drie-eenheid: ambassadeurs, vertrouwen en ondersteuning. Deze factoren zijn onmisbaar voor een geslaagd project. ‘De meer dan 500 buurten die we hebben begeleid, laten zien dat onze aanpak werkt.’
Ambassadeurs
Het succes van een project staat of valt met de samenstelling van een buurtteam. Daarin zitten de ambassadeurs, de kartrekkers die acties initiëren en de uitvoering ervan coördineren. De ambassadeurs moeten verschillende rollen vervullen:
- Inhoudelijke experts: de mensen die veel van een onderwerp weten en iedereen van goede informatie kunnen voorzien.
- Verbinders: mensen die andere buurtbewoners enthousiasmeren en ervoor zorgen dat iedereen mee gaat.
- Ondernemers: mensen die het project concreet maken, het overzicht houden, knopen doorhakken en zorgen dat de vaart erin blijft.
‘Binnen de buurtteams zoeken we naar een combinatie van talent,’ aldus Woudstra. ‘De rollen zijn niet begrensd; één persoon kan meerdere rollen op zich nemen. De teams bestaan dus niet per se uit drie mensen die elk één rol vervullen. Het is wel belangrijk dat alle rollen vervuld worden in het buurtteam. Liefst ook nog door meerdere mensen. De buurtbegeleider gaat met initiatiefnemers op zoek naar mensen die deze rollen op zich kunnen nemen. In het netwerk van de initiatiefnemer zelf en in het grote netwerk van Buurkracht.’
Een evenwichtige teamsamenstelling is een voorspellende factor voor succes. Hoe beter het team, hoe groter de kans op succes. Woudstra: ‘We gaan pas van start als we de juiste mensen hebben gevonden. Dat betekent soms dat we niet direct kunnen starten, wat soms frustrerend kan zijn voor de mensen die zich bij ons melden met een idee. Maar uiteindelijk zijn ook zij gebaat bij de optimale balans.’
Vertrouwen
Het buurtteam bestaat uit mensen die in de buurt wonen. Het persoonlijke contact tussen buren geeft vertrouwen en is daardoor vaak precies het zetje dat mensen nodig hebben. De expertise van het buurtteam helpt daar ook bij. De inhoudelijke experts zorgen voor goede informatie, de verbinders leggen en onderhouden contacten en de ondernemers maken het project concreet voor alle buurtbewoners.
Ondersteuning
De buurtbegeleiders van Buurkracht ondersteunen de buurtteams waar nodig. Woudstra legt uit: ‘Door juiste inzet van onze stappenplannen en participatietools doen meer mensen mee, heeft het project meer kans van slagen en een grotere impact. Buurtbegeleiders houden in de gaten dat de juiste stappen gezet worden. Ze helpen buurtteams over dode punten heen.’ Een combinatie van de juiste ambassadeurs, vertrouwen uit de buurt en ondersteuning door Buurkracht-begeleiders is essentieel. Het resultaat: buurtbewoners gaan tot actie over, hebben meer contact, kennen elkaar beter en krijgen daardoor meer voor elkaar. ‘Succesvolle burgerparticipatie vanuit de burger. Ongeacht welk thema centraal staat.’
Dit artikel verscheen eerder in de Energietransitiespecial van het magazine Binnenlands Bestuur (april 2020)