In 10 weken van een idee voor een buurtactie naar concreet resultaat. Met de 10-Wekenaanpak boksen initiatiefnemers keer op keer voor elkaar dat hun buurt bijvoorbeeld een fors aantal zonnepanelen, groene daken of geïsoleerde woningen rijker wordt. Buurtbegeleider Alex de Ruiter van Buurkracht: “Het mooiste is dat bewoners in de actiestand komen.”
Vertrouwen, daadkracht, een heldere structuur, begeleiding en handige tools: die ingrediënten vormen de basis van de 10-Wekenaanpak. Het concept is ontwikkeld door Buurkracht, dat al ruim 400 buurten en dorpen een duwtje in de rug gaf om groener, duurzamer, mooier en gezelliger te worden.
“We bieden programma’s op straat-, buurt- en wijkniveau”, zegt Maarten Bakker, manager buurtbegeleiding Noord-Nederland. “De 10-Wekenaanpak richt zich op buurten. Zo’n traject begint steevast bij enkele enthousiaste bewoners die het voortouw willen nemen. “Met hen smeden we een buurtteam dat met onze ondersteuning een actie organiseert en daar zelf deelnemers voor werft”, “Dat wekt vertrouwen: ons kent ons wérkt. Wij houden met onze buurtbegeleiding de vaart erin en bieden middelen om de actie onder de aandacht te brengen.”
Buurten in actie
Er zijn voorbeelden te over van buurten en dorpen waar deze aanpak heeft gewerkt. Zo schaften in de Norbertuswijk in het Limburgse Horst ruim 50 buren zonnepanelen aan dankzij een buurtactie en namen nog eens dik 60 bewoners deel aan de isolatieactie. De Fledders in het Drentse Vries noteerde niet minder dan 156 energiebesparende maatregelen dankzij buurtacties. In Anjum deden meer dan 30 van de 480 huishoudens mee aan zonnepanelen-, isolatieacties of beide en was een collectief zonnedak met 254 panelen in no time uitverkocht.
Bakker: “Een belangrijke succesfactor is dat wij sterk sturen op de samenstelling van de buurtteams. Als daarin niet alleen technische kennis en idealisme vertegenwoordigd zijn, maar ook ondernemerschap en verbindende kracht, krijg je de beste resultaten.”
Van zonnepanelen naar aardgasvrij
Zo dragen dergelijke buurtacties bij aan zowel de participatie- als de duurzaamheidsdoelstellingen van gemeenten. “We zien bovendien dat daarmee vaak de bewustwording pas echt op gang komt”, vertelt De Ruiter. “Na de eerste successen gaan de buurtteams om zich heen kijken: wat kunnen we nog meer doen? Hoe bewegen we verder richting aardgasvrij?” Steeds meer buurtteams richten dan een energiecoöperatie op zoals in Anjum of een dorpscoöperatie zoals in Eastermar, waar het buurtteam aan leefbaarheid in brede zin werkt.
Ook zijn er buurtteams die actief de samenwerking met de gemeente zoeken, zoals Barsbeek in Zwartsluis. De Ruiter: “Daar heeft het buurtteam behalve een zonnepanelenactie een succesvolle AED-actie voor de Hartstichting uitgevoerd. En wat klein begon met energiebesparingsacties, heeft zich opgebouwd naar concrete plannen om met de gemeente plannen te maken voor een aardgasvrije buurt. Dat loopt nu – met inzet van ons Aardgasvrijprogramma.”
“Ik merk dat ook elders buurtteams een goed aanspreekpunt zijn voor gemeenten, bij alles waarvoor burgerparticipatie van belang is. Van duurzaamheidsvraagstukken tot het vergroenen van buurten. Zo helpen we elkaar vooruit.”
Dit artikel is ook verschenen in VNG Magazine, december 2019