Nederland gaat van het gas af. Op gemeentehuizen staan de regionale energiestrategie en de transitievisie warmte al hoog op de agenda. Maar hoe betrek je burgers hierbij? Buurkracht heeft hiervoor een bewezen effectieve aanpak ontwikkeld.
Bewoners vanuit het niets confronteren met grote plannen om hun buurt aardgasvrij te maken, is niet de meest effectieve manier om hun enthousiasme aan te wakkeren. “Dat vraagt om een verandering van mindset en daar is tijd en aandacht voor nodig”, zegt Buurkracht-manager Roel Woudstra. “Plus een aanpak die stap voor stap de sociale motor in buurten op gang brengt. Daarbij komen wij om de hoek kijken.”
EnergyParty’s
Buurkracht heeft de afgelopen jaren verschillende concepten ontwikkeld om groepsprocessen in buurten op gang te brengen en bewoners warm te maken voor de energietransitie. Van laagdrempelige acties op straatniveau tot grote trajecten met de hele wijk. Irmy Bran-van Paassen, relatiemanager bij Buurkracht: “We maken het mensen bijvoorbeeld heel makkelijk om samen met directe buren EnergyParty’s te houden: gezellige huiskamerbijeenkomsten waar buren hun energierekeningen naast elkaar leggen. Samen gaan ze aan het rekenen en vergelijken: wat zegt die € 125,- of € 200,-? Is dat veel of weinig als je kijkt naar type woning, volume en hoe groot een huishouden is? Zo plaatsen de deelnemers samen hun energieverbruik in perspectief krijgen ze inzicht in de knoppen waaraan ze kunnen draaien om dit omlaag te krijgen.”
In tien weken resultaat
Ook de 10-wekenaanpak van Buurkracht is een geschikt middel voor gemeenten die willen dat bewoners zelf aan de slag gaan met bijvoorbeeld isolatie en zonnepanelen. Bran: “Daarbij gaan we op zoek naar mensen die graag samen met hun buren stappen nemen en daarin het voortouw willen nemen. Zo smeden we een buurtteam van gangmakers die met onze hulp een actie organiseren en daar zelf deelnemers voor werven. Een aanpak die vertrouwen wekt: mensen nemen sneller iets aan van hun buren. Die kennen ze en die hebben bovendien dezelfde agenda. Via een gestructureerd stappenplan werken we zo in 10 weken toe naar concrete resultaten.”
Potgrond creëren
De ervaring leert dat bewoners die eenmaal één energiebesparende maatregel genomen hebben, zoals spouwmuurisolatie, daarna openstaan voor vervolgstappen. “Juist omdat ze ervaren wat dit voor hun huis en hun energierekening doet”, zegt Bran. “Dat smaakt vaak naar meer. En na een paar stappen wordt de iets grotere stap naar aardgasvrij behapbaar. Met de EnergyParty’s en de 10-wekenacties creëren we voor gemeenten als het ware de potgrond, terwijl zij nog aan het bedenken zijn welke planten er komen.”
Voorbereid op aardgasvrij
Die basis verbreedt het draagvlak voor een toekomst zonder aardgas. Woudstra: “Steeds meer gemeenten, waaronder Eindhoven, Den Bosch, Amsterdam, Heerhugowaard en Lelystad, schakelen ons in om samen met bewoners in de wijken een breed gedragen buurtplan te ontwikkelen dat beschrijft hoe huiseigenaren zich kunnen voorbereiden op een aardgasvrije woning en daarin meteen de openbare ruimte meeneemt. Ook hiervoor hebben we een beproefde en gestructureerde aanpak ontwikkeld waarmee we nog grotere groepsprocessen met nóg meer impact in de hele wijk aanjagen. Zo geven we gemeenten de participatiegraad bij de energie- en warmtetransitie stap voor stap te verhogen.”
Dit artikel verscheen eerder in VNG Magazine