De stille meerderheid vindt het allemaal wel prima. Toch?
Nog altijd is burgerparticipatie vaak het sluitstuk van een gemeenteproject. Het ‘oh jaatje daar moeten we ook nog iets mee’. Omdat het moet en om die paar usual suspects, dat groepje mondige burgers dat gevraagd en ongevraagd van zich laat horen, tevreden te stellen. Voor die overgrote en zwijgende meerderheid is het niet zo nodig, anders zouden die wel van zich laten horen. Maar is dat wel zo? Zijn die inderdaad stil, bijvoorbeeld omdat ze het allemaal wel prima vinden?
Bewoners die van zichzelf al actief zijn of zich graag bezighouden met maatschappelijke vraagstukken in een gemeente staan veelal op het netvlies van ambtenaren. Veelal zijn ze ook nog eens verenigd in coöperaties of andersoortige groeperingen. Deze usual suspects weten de weg en laten al gevraagd en ongevraagd van zich horen. Alleen als we écht meer mensen bereiken en dus écht willen participeren, moeten we onze pijlen richten op de zogenaamde stille meerderheid.
aan táfel!
Inderdaad zogenaamd. Want dát we minder van ze horen, heeft er niet per se mee te maken dat zij de weg niet weten, maar des te meer dat zij een ándere weg bewandelen. Ofwel: die meerderheid is helemaal niet zo zwijgend als we willen doen geloven. Ze praten alleen (nog) niet aan jóuw tafel. En dus moet de vraag zijn hoe je wél bij elkaar aan tafel komt.
aansprekende onderwerpen
Participatie is ervoor bedoeld om de afstand tussen bewoner en gemeente te verkleinen. Door voortdurend mensen te bereiken met onderwerpen die hen aangaan en waarmee ze de buurt mooier en gezelliger kunnen maken. Dat het beste resultaat wordt verkregen door dit via thema’s te doen die hen in het dagelijkse leven (nog) méér aanspreken wordt nogal eens vergeten. Zo werkt het heel goed om eerst met buurtbewoners zaken als afval, energiebesparende maatregelen of een braakliggend stukje grond aan te pakken.
gemak dient de mens
Een eerste zaadje is hiermee gelegd om vervolgens nog meer samen op te pakken, ook weer met de volle medewerking en ondersteuning van de gemeente. Want let wel: gemeentelijke zaken die om burgerparticipatie vragen zijn voor ambtenaren weliswaar een fulltime bezigheid, voor bewoners is het veelal een gevalletje van ‘erbij’. En dus moet het ze zo makkelijk en zo leuk mogelijk worden gemaakt. En dat geldt natuurlijk ook voor organisatorische ‘randzaken’ als het oprichten en besturen van een buurtvereniging of coöperatie. Ook hiervoor geldt: maak het zo makkelijk mogelijk!
mondig gezelschap
Zo ontstaat die rijk gevulde tafel met allemaal georganiseerde individuen die anders in de wedstrijd zitten en tegelijkertijd een verbindende overeenkomst hebben: ze willen zich hard maken voor de buurt. Je zult zien dat die zogenaamde ‘stille’ meerderheid die je ‘opeens’ bij jou aan tafel hebt gekregen helemaal niet zo stil is en graag meepraten en meedoen. Discussie gegarandeerd, net als nieuwe inzichten. Met een breed gedragen resultaat als gevolg.
Deze column verscheen eerder in Binnenlands Bestuur waar Roel Woudstra, directeur Stichting Buurkracht, maandelijks voor schrijft.