jan 26, 2023 | nieuws
Om gemeentedoelen te halen, is vaak actieve deelname nodig van bewoners. Hoe krijg je hen in beweging om hun buurt groener te maken, hun huizen energiezuiniger, hun wijk leefbaarder? “”, zegt Roel Woudstra, directeur van Buurkracht. “Online en offline hulpmiddelen spelen daarin een sleutelrol.”
Die hulpmiddelen kunnen allerlei vormen aannemen, en uiteenlopende doelen dienen. Zo heeft Buurkracht:
- Tools die keuzes en processen vergemakkelijken. Hoe neem je de juiste maatregelen om je woning te verduurzamen? Hoe kies je een installateur? Met checklists en stappenplannen is dat een stuk behapbaarder.
- Tools om buren te bereiken en informatie te delen. Denk aan een app waarin bewoners ideeën en acties delen en hun buurtnetwerk onderhouden. Of het online platform waar initiatiefnemers eenvoudig communicatiemiddelen rondom buurtactiviteiten bestellen om zelf te verspreiden. Van posters tot buurtbrieven en spandoeken.
- Tools die inzicht geven. Zoals warmtecamera’s die in beeld brengen waar woningen warmte verliezen. Of het inzichtelijk maken van de hoeveelheid CO2-reductie die buurtacties oplevert.
Bouwen op tools en vertrouwen
Woudstra: “Hulpmiddelen verlagen de drempel en maken het makkelijk om acties op te schalen, te kopiëren en resultaten te meten. Dat zijn grote voordelen. Ook voor gemeenten, die zo kunnen aantonen dat ze gemeenschapsgeld doelmatig besteden. Tegelijkertijd zijn hulpmiddelen deel van de oplossing en niet de oplossing. Vertrouwen blijft cruciaal. In de gemeente, in de initiatiefnemers, in de maatregelen. Onze aanpak is sterk op dat vertrouwen gericht. Wij zijn ook niet voor niets een stichting; bij ons kunnen bewoners erop vertrouwen dat we onafhankelijk zijn en hun gegevens niet voor commerciële doelen gebruiken. Tel daar onze gereedschapskist bij op, en je hebt een gouden combinatie.”
Dit is deel 3 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Lees ook deel 1 over een goed team en 2 over een doordacht stappenplan. Neem voor meer informatie contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – november 2022
nov 30, 2022 | nieuws
De afgelopen 5 jaar heeft de provincie met diverse pilots onderzocht hoe zoveel mogelijk inwoners, bedrijven en gemeenten mee kunnen doen met:
- eigen en collectieve opwek van elektra in de buurt
- thuis energie besparen
- en buurtwarmteprojecten
De waardevolle lessen die in deze pilots geleerd zijn, worden nu toegepast om 8 wijkplannen tot uitvoering te brengen. Dit samen met 8 gemeenten, de bewoners, corporaties (sociale verhuur) en ondernemers van nog uit te kiezen wijken of buurten. Om deze samenwerking mogelijk te maken en de geleerde lessen verder in Brabant te delen bundelt de provincie de krachten met Buurkracht. Een organisatie die sinds 2013 buren met elkaar verenigt om zo samen stappen te zetten richting verduurzaming.
In samenwerking met Buurkracht en 8 gemeenten
Voor het vervolg op het programma SIE1 slaat de provincie de handen ineen met Buurkracht en samen nodigen ze 8 gemeenten uit om te komen tot, door de bewoners gedragen, wijkuitvoeringsplannen. De provincie wil de energietransitie versnellen door de geleerde lessen in de praktijk brengen, in samenwerking met gemeenten en hun inwoners.
De combinatie van de geleerde lessen uit SIE 1 en de ruime ervaring van Buurkracht met het maken en uitvoeren van wijk- en buurtacties biedt de deelnemers aan SIE2 een goede basis om de volgende stap in de energietransitie te zetten. Van pilots naar echte uitvoering in wijk en buurt.
De lessen die hieruit voortkomen kunnen andere gemeenten weer ondersteunen bij hun uitvoering. Hoe deze opschaling gemaakt kan worden en hoe de provincie hieraan bij kan dragen wordt met hulp van de TU/e en UvT binnen dit programma onderzocht.
Samenwerking ondertekend
Op vrijdag 25 november hebben gedeputeerde Anne-Marie Spierings van Energie, Circulaire Economie en Milieu en Roel Woudstra, algemeen directeur van Buurkracht, de samenwerking tussen de provincie en Buurkracht ondertekend. De ondertekening vond plaats in Mariahout, in de gemeente Laarbeek. In Mariahout zijn Buurkracht en de gemeente Laarbeek recent gestart met de vorming van een buurtteam. Cis van Beers, buurtbegeleider van Buurkracht, en Monique Giebels, beleidsmedewerker warmtetransitie van gemeente Laarbeek, vertellen: “Deze week hebben we met 5 inwoners een inleidend gesprek gehad over de eerste stappen naar aardgasvrij wonen in Mariahout. De volgende stap is het uitzetten van een enquête onder alle inwoners. Aan de hand van de resultaten wordt bepaald op welk thema de komende maanden wordt ingezet. Denk bijvoorbeeld aan dak- of spouwmuurisolatie voor een hele rij huizen, of een gezamenlijk initiatief om groene daken aan te leggen. Nadat het thema is bepaald, gaan inwoners zelf aan de slag met bijvoorbeeld het aanvragen van offertes bij installateurs. Middels informatiebijeenkomsten blijven geïnteresseerde inwoners aangehaakt. Wanneer het proces tot verduurzaming is opgestart, blijft Buurkracht vinger aan de pols houden, maar de regie ligt in handen van de bewoners.”
Gedeputeerde Anne-Marie Spierings is erg blij met de samenwerking met Buurkracht: “We moeten ervoor zorgen dat inwoners een centrale plek hebben in de verduurzaming van hun eigen omgeving. Dat doen we samen met Buurkracht omdat ze heel veel kennis hebben van wijkaanpak. Zo zetten we op buurt- en wijkniveau concrete stappen om van het aardgas af te komen.”
Enthousiasme voor deelname gemeenten groot
De geleerde lessen uit SIE1 en de ervaringen van Buurkracht worden de komende jaren in samenwerking met acht Brabantse gemeenten in de praktijk gebracht. Inmiddels lopen er al gesprekken met verschillende gemeenten over een deelname aan SIE2.
nov 29, 2022 | nieuws
Op Prinsjesdag kondigde het Kabinet een fors pakket maatregelen aan om de hoge energielasten te compenseren. Dat is goed en het moet ook gebeuren om op korte termijn de pijn te verlichten, vindt directeur Buurkracht Roel Woudstra. “Maar de enige echt structurele oplossing is dat mensen hun huizen energiezuiniger maken. En dat lukt alleen als je hen door een goed proces leidt.”
Energiearmoede is in recordtijd maatschappelijke thema nummer 1 geworden. Nóg een reden om vaart te maken met verduurzaming van woningen. “Dat staat overal hoog op de agenda, maar op gemeentehuizen blijft het proces vaak toch hangen in vooral veel praten”, zegt Woudstra. “Er is bovendien nog altijd koudwatervrees om bewoners er echt bij te betrekken, terwijl dat cruciaal is. Geen warmtetransitie zonder doordacht proces waarin bewoners een stem hebben. En er is nú momentum, want met de huidige energietarieven wil iederéén besparen. Daar helpen wij bij.”
Succesfactoren voor een goed proces
- Procedurele rechtvaardigheid: van tevoren is helder hoe het gaat lopen, en iedereen kan meedoen.
- Een overzichtelijke doorlooptijd: het moet niet te lang duren, anders haken bewoners en vrijwilligers af.
- Concrete resultaten: het leidt altijd tot iets tastbaars, zoals buurtacties, een wijkplan of besparing.
“In onze bewezen aanpak zijn dit vaste ingrediënten”, zegt Roel. “Waarbij onze onafhankelijkheid een extra troef is – zeker nu het vertrouwen in de overheid zo gedaald is. Vanuit die positie slaan wij de brug tussen bewoners en gemeenten.”
Dit is deel 2 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Meer informatie over hoe Buurkracht dit doet? Neem dan contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – oktober 2022
nov 29, 2022 | nieuws
De boerenprotesten laten zien wat er kan gebeuren als overheden niet samenwerken met bewoners. Participatie is keihard nodig. Het helpt ontwikkelingen versnellen, creëert draagvlak en leidt tot betere oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Maar hoe krijg je bewoners mee die echt voor beweging zorgen? Hoe organiseer je buurkracht die voor je werkt?
“Bij veel gemeenten zitten steeds dezelfde bewoners aan tafel”, zegt Roel Woudstra, directeur van Stichting Buurkracht. “Betrokken mensen die veel kennis in huis hebben en daar graag over discussiëren. Daarin schuilt ook het risico dat het vooral een praatgroep blijft, die bovendien de aansluiting met de grote middengroep mist. Voor succesvolle participatie zijn daarom naast deze inhoudelijke experts twee andere types onmisbaar: verbinders en ondernemers. Wij helpen gemeenten om ook hén te vinden.”
De ideale participatiemix
- inhoudelijke experts, een belangrijke schakel omdat zij voor hun buren zaken minder complex kunnen maken.
- verbinders die de contacten leggen, de buurt weten te enthousiasmeren en het gezellig maken.
- doeners/ondernemers die vooruit willen, afspraken en plannen maken, structuur aanbrengen en zorgen dat het proces blijft draaien.
Roel: “Als je die drie talenten bij elkaar brengt en daar een team van smeedt, heb je goud in handen voor een goede samenwerking met bewoners. Waarin je met elkaar verder komt.”
Meer weten?
Dit is deel 1 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Meer informatie over hoe Buurkracht? Neem dan contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – augustus 2022
nov 16, 2022 | nieuws
Michel is buu
rtteamlid in de wijk Op Buuren in de gemeente Stichtse Vecht. Sinds juli 2022 buigt hij zich, samen met 12 medebuurtbewoners, over het schrijven van een wijkplan. Er wordt onderzocht wat de beste alternatief warmtebron is die aardgas kan vervangen en welke stappen genomen moeten worden om daar te komen. We spraken met Michel en vroegen hem naar zijn beweegredenen om zich in te zetten voor de wijk en zijn ervaringen met Buurkracht.
Waarom doe je mee aan het wijktraject van Buurkracht in Op Buuren?
Ik doe mee om twee redenen. Enerzijds omdat ik graag een duurzamere warmtevoorziening wil voor mijn huis. Anderzijds omdat ik zakelijk veel bezig ben met dit soort projecten. Door dit project kan ik zien wat werkt, waar je tegenaan loopt en waar hulp bij nodig is. Het geeft mij inzicht in welke vragen er spelen bij de buurtbewoners. Ik ben bijvoorbeeld ook benieuwd of we met de buurt na het traject andere vraagstukken kunnen oppakken, zoals collectieve inkoopacties.
Waarom vind je het belangrijk dat mensen meedenken met energietransitie?
Ik denk dat het goed is voor het bewustzijn. Als je er zelf mee bezig bent geweest, is het meer waard. Je kunt erover meepraten en je hebt straks niet de verrassing van een hogere rekening erna. Als je meedenkt, word je er in de brede zin bewust van. Het ingewikkelde van deze transitie is dat het niet bij je voordeur stopt. Het is fijn dat je met elkaar mee kunt denken wat er binnenkomt en wat er gaat gebeuren. Ik zie een beetje een trend dat je niet alles individueel regelt, je gaat steeds meer dingen weer samen doen. Bijvoorbeeld dus lokaal energie opwekken. De klimaat en energietransitie lost zich niet zomaar uit zichzelf op. De politiek kan helpen, maar je bent ook zelf verantwoordelijk en via dit traject krijg je de kans om daar een rol in te pakken.
Wat haal je er uit?
De verbinding met de buurt, je leert je buurtgenoten op een andere manier kennen. En ik vind het ook interessant om te ontdekken wat er allemaal bij zo’n traject komt kijken. De techniek en het sociale aspect.
Hoe vind je het om dit samen met je buurtgenoten aan te pakken?
Het is essentieel omdat het om een aanpassing in de buurt gaat. Het werkt ook heel verbindend, je leert veel mensen kennen en bent met hetzelfde doel bezig. Je kan het niet alleen, je bent toch op elkaar aangewezen. Dan is het wel heel fijn dat het gefaciliteerd wordt door Buurkracht. Bij andere buurtprojecten moet je het zelf aanpakken of veel moeite insteken om het voor elkaar te krijgen. Door de begeleiding is de vrijblijvendheid eraf, het is een stok achter de deur. Buurkracht is een eerlijk kanaal en geeft inzicht in de verschillende belangen. De begeleiding mag niet onderschat worden, het zorgt ervoor dat het behapbaar is en blijft.
Hoe is de relatie ten opzichte van de gemeente?
Ik vind het erg goed dat de gemeente dit doet, maar de tijd zal het leren hoe de gemeente met de uitkomsten van het traject zal omgaan. Het gaat nu heel soepel. Ik hoop dat we met de buurt iets moois voor elkaar gaan krijgen!
Raad je anderen aan dit te doen?
Zou ik zeker doen. Je leert meerdere mensen kennen en de mensen die je al kende spreek je nu op een andere manier. En je bent betrokken bij de verandering. Je kunt je niet verschuilen achter dat je geen bijdrage hebt kunnen leveren. Je hebt de kans om er iets mee te doen. Heel actief of wat minder actief.
nov 2, 2022 | nieuws
De Molenwijk in Amsterdam Noord is één van de pioniersbuurten in de overgang naar aardgasvrij. Buurtbewoners schreven, in samenwerking met Buurkracht, !Woon, de Gemeente Amsterdam en woningcorporaties de Alliantie en Eigen Haard een gedragen buurtplan dat zij op maandag 3 oktober met trots toonden aan kamerlid Pieter Grinwis en wethouder Zita Pels. Het buurtteam heeft uitgezocht welke mogelijkheden er bestaan om de Molenwijk te verduurzamen. Hierin zat een extra uitdaging; een deel van de flats is in het bezit van woningcorporaties, en een deel betreft gespikkeld bezit.
Voor en tijdens een wandeling tussen de dertien flatgebouwen vond een goed gesprek plaats tussen de buurtbewoners en de genodigden, waarin scherpe vragen werden gesteld. Er werden ervaringen en mogelijke oplossingen uitgewisseld die resulteerden in een mooie belofte: het buurtteam mag extra aandacht en ondersteuning verwachten van de gemeente Amsterdam. Een mooie uitkomst, na een dag waarop de krachten werden gebundeld.
Christen Unie kamerlid Pieter Grinwis: Fantastisch om te zien hoe Buurkracht buurtbewoners begeleidt bij de ongelofelijk ingewikkelde operatie om een wijk te verduurzamen. Prachtig om te zien hoeveel vertrouwen Buurkracht geniet. Iets wat voor een gemeente iets minder vanzelfsprekend is.
Wethouder Zita Pels: Dit zijn betrokken bewoners die samen de schouders eronder zetten en de grote opgave van verduurzaming proberen te pakken. Van een dergelijke samenwerking kunnen we veel leren. Iets wat ik graag oppak bij andere trajecten, zoals onze isolatie-opgave. Daarom heb ik deze buurtbewoners vandaag ook uitgenodigd om mee te denken over ons isolatie-offensief.
Buurtteamlid Gonnie du Gardijn: De grootte van de groep aanwezige mensen viel me niet tegen, met opmerkelijk veel belangstelling vanuit de gemeente. Ik heb de indruk dat zij erg betrokken waren bij de problematiek en ze allen van goede wil waren en wilde luisteren en leren. Volgens mij hebben we de complexiteit van de opgave helder kunnen overdragen en zowel de mogelijkheden als de onmogelijkheden uit het plan kunnen toelichten. Mijn hoop is dat het geluid uit onze wijk duidelijk is overgekomen in Den Haag. De bal ligt nu bij hun.
Buurtteamlid Tineke Geurs: Eerlijk gezegd ging ik met gemengde gevoelens naar de bijeenkomst, maar de uitleg en inzet van Pieter Grinwis en de andere genodigden heeft me positieve energie gegeven. Er werd met oprechtheid naar de bewoners geluisterd tijdens de bijeenkomst en gemaakte fouten aan de kant van de overheid en gemeente werden zelfs erkend en toegegeven. Hierdoor voelde het niet alsof wij Pieter en de wethouders heel erg moesten overtuigen, maar was het een heel gelijkwaardig gesprek waarin van elkaar leren centraal stond.
