mrt 1, 2023 | nieuws
Niet iedereen is in de gelegenheid zijn huis te verduurzamen met grote maatregelen zoals zonnepanelen of vloerisolatie, maar alle kleine beetjes helpen. Het dichten van kieren kan al een groot verschil maken in het terugdringen van tocht en kou en daarmee het energieverbruik. Buurkracht voerde vanuit de Energiebespaarcoalitie via het ministerie BZK de afgelopen maanden mooie acties uit. Groepen actieve buren in onder andere Zeist, Zwolle, Enschede en Reduzum vormden fixteams. Zij staken de handen uit de mouwen en doken de buurt in om energiebesparende materialen te bevestigen. De materialen werden gefaciliteerd door de gemeente, buurtvereniging of kerk. Ook werden er energiemarkten georganiseerd, bewustwording gecreëerd over het belang van energiebesparing en tochtstrips uitgedeeld. Lees hieronder over twee succesvol uitgevoerde acties.
Zeist
In maar liefst drie buurten in Zeist werd een mooie isolerende actie op poten gezet. Het mooie was dat daar een brede samenwerking voor is opgezet en de actie in drie maanden tijd is opgezet en afgerond. Hoe fijn kun je samenwerken in Zeist! De aanleiding kwam vanuit de woningcorporatie Woongoed Zeist en daarbij sloten Mijn Groene Huis en Buurkracht aan. De gemeente Zeist faciliteerde deze samenwerking. De drie buurten waren het dorp Austerlitz en de Zeister buurten Staatsliedenkwartier en Centrumschil-Noord. Vrijwillige klussers uit de buurten, maar ook vanuit Woongoed en Mijn Groene Huis kregen een klusdemonstratie bij Praxis in Zeist, die er ook voor zorgde dat de grote bestelling bespaarmiddelen daadwerkelijk en op tijd werd geleverd. Nog een kunst in deze tijd.
De kieren-dichten actie kreeg veel lokale media-aandacht, wat bijdroeg aan een grote opkomst op de actiedagen 24 en 25 februari. Buurtbegeleider Jos was onder andere te horen in een radio-item van Slotstad. Ook werden de klusdagen, door ijverige inzet van Henriëtte, aangekondigd in het Zeister Magazine en werd met een tevreden blik teruggekeken op de dag in Austerlitz door De Nieuwsbode.
Reduzum
Ook in Reduzum werd een kieren-dichten actie voor woningen uitgevoerd. Ondersteund door de gemeente Leeuwarden, woningcorporatie Elkien en een aantal andere organisaties zoals Buurkracht en de Energiebank Friesland heeft Doarpsbelang in oktober een pilot opgezet. Samen de winter goed doorkomen, dat was het doel. Na een wervingsactie is bij 170 adressen geïnventariseerd welke behoefte er aan energiebesparende maatregelen was. Hiervoor zijn 15 energiecoaches uit eigen dorp opgeleid. Zij hebben per huis bekeken welke verbeteringen er mogelijk zijn om minder energie te gebruiken. Met onder meer het aanbrengen van 450 ledlampen, 1.000 meter radiatorfolie, 900 meter tochtstrippen, 38 brievenbusborstels en 90 waterbesparende douchekoppen is het doel bereikt. De Stichting Doarpsmûne Reduzum, de Hervormde Gemeente Reduzum-Idaerd en de Energiebank hebben toegezegd de kosten (€ 10.000) voor hun rekening te nemen. Woningcorporatie Elkien leverde voor de huurhuizen de benodigde materialen. Alle materialen zijn half december geleverd en werden aangebracht in de woningen door actieve, handige bewoners. Onder andere via de sportverenigingen werden deze enthousiastelingen gevonden. Door mee te helpen konden zij geld verdienen voor hun vereniging via een subsidie van de gemeente Leeuwarden.
Doe je mee de volgende keer?
Binnenkort vindt de evaluatie van deze actie plaats met het ministerie BZK. Buurkracht hoopt dat BZK een vervolg wil geven aan de kieren-dichten actie vanuit de Energiebespaarcoalitie. Ben jij geïnspireerd door bovengenoemde acties? En zou je graag een soortgelijke actie op willen zetten met een groep buren met net zo’n groot succes? Neem dan contact op met sophie@buurkracht.nl? Als aan de actie een vervolg wordt gegeven, nemen we contact met je op.
jan 26, 2023 | nieuws
Geef bewoners de ruimte
Er is een enthousiast team van bewoners dat aan de slag wil, bijvoorbeeld met groene daken, een buurtbos of een speelweide. Er ligt een doortimmerd plan en de initiatiefnemers beschikken over hulpmiddelen om vooruit te komen. Ze hebben zelfs al een flink deel van de buurt warm gekregen voor hun ideeën. Dan komt het erop aan: durf jij als gemeente een stap opzij te doen?
Die stap opzij is volgens Roel Woudstra, directeur van Buurkracht, cruciaal om een leuk buurtinitiatief te laten uitgroeien tot een serieus succes. “Zet je hem niet, dan blijf je hangen in denken vóór bewoners. Dan sta je met je rug naar ze toe. Terwijl je als je náást ze gaat staan, echt in gesprek kunt over wat zij belangrijk vinden en waar ze behoefte aan hebben. Zo komt de dialoog op gang, krijg je meer begrip voor elkaar en kun je vertrouwen gaan opbouwen. En dat is uiteindelijk de allerbelangrijkste succesfactor.”
Die stap opzij betekent concreet dat je:
- in samenspraak met bewoners oplossingen bedenkt in plaats van voorwaarden op tafel legt
- meer faciliteert dan regelt – dat vraagt ook om interne afstemming binnen de gemeente
- je aan afspraken houdt – en dat ook van bewoners kunt verwachten
Vruchtbaar voorbeeld
Een actueel schoolvoorbeeld zag Roel in Kootstertille (F). “Daar doet de gemeente er alles aan om bewoners te helpen een fruitbos te realiseren. Zo blijven de initiatiefnemers én bewoners enthousiast en aan twee kanten groeit vertrouwen. De gemeente merkt dat bewoners het voor elkaar krijgen en eigenaarschap tonen en bewoners zien: de gemeente is er ook voor óns. Op die manier krijgt participatie vleugels.”
Dit is het sluitstuk van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt. Lees ook de delen over een goed team, een doordacht stappenplan en tooling. Neem voor meer informatie contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – december 2022
jan 26, 2023 | nieuws
Om gemeentedoelen te halen, is vaak actieve deelname nodig van bewoners. Hoe krijg je hen in beweging om hun buurt groener te maken, hun huizen energiezuiniger, hun wijk leefbaarder? “”, zegt Roel Woudstra, directeur van Buurkracht. “Online en offline hulpmiddelen spelen daarin een sleutelrol.”
Die hulpmiddelen kunnen allerlei vormen aannemen, en uiteenlopende doelen dienen. Zo heeft Buurkracht:
- Tools die keuzes en processen vergemakkelijken. Hoe neem je de juiste maatregelen om je woning te verduurzamen? Hoe kies je een installateur? Met checklists en stappenplannen is dat een stuk behapbaarder.
- Tools om buren te bereiken en informatie te delen. Denk aan een app waarin bewoners ideeën en acties delen en hun buurtnetwerk onderhouden. Of het online platform waar initiatiefnemers eenvoudig communicatiemiddelen rondom buurtactiviteiten bestellen om zelf te verspreiden. Van posters tot buurtbrieven en spandoeken.
- Tools die inzicht geven. Zoals warmtecamera’s die in beeld brengen waar woningen warmte verliezen. Of het inzichtelijk maken van de hoeveelheid CO2-reductie die buurtacties oplevert.
Bouwen op tools en vertrouwen
Woudstra: “Hulpmiddelen verlagen de drempel en maken het makkelijk om acties op te schalen, te kopiëren en resultaten te meten. Dat zijn grote voordelen. Ook voor gemeenten, die zo kunnen aantonen dat ze gemeenschapsgeld doelmatig besteden. Tegelijkertijd zijn hulpmiddelen deel van de oplossing en niet de oplossing. Vertrouwen blijft cruciaal. In de gemeente, in de initiatiefnemers, in de maatregelen. Onze aanpak is sterk op dat vertrouwen gericht. Wij zijn ook niet voor niets een stichting; bij ons kunnen bewoners erop vertrouwen dat we onafhankelijk zijn en hun gegevens niet voor commerciële doelen gebruiken. Tel daar onze gereedschapskist bij op, en je hebt een gouden combinatie.”
Dit is deel 3 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Lees ook deel 1 over een goed team en 2 over een doordacht stappenplan. Neem voor meer informatie contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – november 2022
nov 30, 2022 | nieuws
De afgelopen 5 jaar heeft de provincie met diverse pilots onderzocht hoe zoveel mogelijk inwoners, bedrijven en gemeenten mee kunnen doen met:
- eigen en collectieve opwek van elektra in de buurt
- thuis energie besparen
- en buurtwarmteprojecten
De waardevolle lessen die in deze pilots geleerd zijn, worden nu toegepast om 8 wijkplannen tot uitvoering te brengen. Dit samen met 8 gemeenten, de bewoners, corporaties (sociale verhuur) en ondernemers van nog uit te kiezen wijken of buurten. Om deze samenwerking mogelijk te maken en de geleerde lessen verder in Brabant te delen bundelt de provincie de krachten met Buurkracht. Een organisatie die sinds 2013 buren met elkaar verenigt om zo samen stappen te zetten richting verduurzaming.
In samenwerking met Buurkracht en 8 gemeenten
Voor het vervolg op het programma SIE1 slaat de provincie de handen ineen met Buurkracht en samen nodigen ze 8 gemeenten uit om te komen tot, door de bewoners gedragen, wijkuitvoeringsplannen. De provincie wil de energietransitie versnellen door de geleerde lessen in de praktijk brengen, in samenwerking met gemeenten en hun inwoners.
De combinatie van de geleerde lessen uit SIE 1 en de ruime ervaring van Buurkracht met het maken en uitvoeren van wijk- en buurtacties biedt de deelnemers aan SIE2 een goede basis om de volgende stap in de energietransitie te zetten. Van pilots naar echte uitvoering in wijk en buurt.
De lessen die hieruit voortkomen kunnen andere gemeenten weer ondersteunen bij hun uitvoering. Hoe deze opschaling gemaakt kan worden en hoe de provincie hieraan bij kan dragen wordt met hulp van de TU/e en UvT binnen dit programma onderzocht.
Samenwerking ondertekend
Op vrijdag 25 november hebben gedeputeerde Anne-Marie Spierings van Energie, Circulaire Economie en Milieu en Roel Woudstra, algemeen directeur van Buurkracht, de samenwerking tussen de provincie en Buurkracht ondertekend. De ondertekening vond plaats in Mariahout, in de gemeente Laarbeek. In Mariahout zijn Buurkracht en de gemeente Laarbeek recent gestart met de vorming van een buurtteam. Cis van Beers, buurtbegeleider van Buurkracht, en Monique Giebels, beleidsmedewerker warmtetransitie van gemeente Laarbeek, vertellen: “Deze week hebben we met 5 inwoners een inleidend gesprek gehad over de eerste stappen naar aardgasvrij wonen in Mariahout. De volgende stap is het uitzetten van een enquête onder alle inwoners. Aan de hand van de resultaten wordt bepaald op welk thema de komende maanden wordt ingezet. Denk bijvoorbeeld aan dak- of spouwmuurisolatie voor een hele rij huizen, of een gezamenlijk initiatief om groene daken aan te leggen. Nadat het thema is bepaald, gaan inwoners zelf aan de slag met bijvoorbeeld het aanvragen van offertes bij installateurs. Middels informatiebijeenkomsten blijven geïnteresseerde inwoners aangehaakt. Wanneer het proces tot verduurzaming is opgestart, blijft Buurkracht vinger aan de pols houden, maar de regie ligt in handen van de bewoners.”
Gedeputeerde Anne-Marie Spierings is erg blij met de samenwerking met Buurkracht: “We moeten ervoor zorgen dat inwoners een centrale plek hebben in de verduurzaming van hun eigen omgeving. Dat doen we samen met Buurkracht omdat ze heel veel kennis hebben van wijkaanpak. Zo zetten we op buurt- en wijkniveau concrete stappen om van het aardgas af te komen.”
Enthousiasme voor deelname gemeenten groot
De geleerde lessen uit SIE1 en de ervaringen van Buurkracht worden de komende jaren in samenwerking met acht Brabantse gemeenten in de praktijk gebracht. Inmiddels lopen er al gesprekken met verschillende gemeenten over een deelname aan SIE2.
nov 29, 2022 | nieuws
Op Prinsjesdag kondigde het Kabinet een fors pakket maatregelen aan om de hoge energielasten te compenseren. Dat is goed en het moet ook gebeuren om op korte termijn de pijn te verlichten, vindt directeur Buurkracht Roel Woudstra. “Maar de enige echt structurele oplossing is dat mensen hun huizen energiezuiniger maken. En dat lukt alleen als je hen door een goed proces leidt.”
Energiearmoede is in recordtijd maatschappelijke thema nummer 1 geworden. Nóg een reden om vaart te maken met verduurzaming van woningen. “Dat staat overal hoog op de agenda, maar op gemeentehuizen blijft het proces vaak toch hangen in vooral veel praten”, zegt Woudstra. “Er is bovendien nog altijd koudwatervrees om bewoners er echt bij te betrekken, terwijl dat cruciaal is. Geen warmtetransitie zonder doordacht proces waarin bewoners een stem hebben. En er is nú momentum, want met de huidige energietarieven wil iederéén besparen. Daar helpen wij bij.”
Succesfactoren voor een goed proces
- Procedurele rechtvaardigheid: van tevoren is helder hoe het gaat lopen, en iedereen kan meedoen.
- Een overzichtelijke doorlooptijd: het moet niet te lang duren, anders haken bewoners en vrijwilligers af.
- Concrete resultaten: het leidt altijd tot iets tastbaars, zoals buurtacties, een wijkplan of besparing.
“In onze bewezen aanpak zijn dit vaste ingrediënten”, zegt Roel. “Waarbij onze onafhankelijkheid een extra troef is – zeker nu het vertrouwen in de overheid zo gedaald is. Vanuit die positie slaan wij de brug tussen bewoners en gemeenten.”
Dit is deel 2 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Meer informatie over hoe Buurkracht dit doet? Neem dan contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – oktober 2022
nov 29, 2022 | nieuws
De boerenprotesten laten zien wat er kan gebeuren als overheden niet samenwerken met bewoners. Participatie is keihard nodig. Het helpt ontwikkelingen versnellen, creëert draagvlak en leidt tot betere oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Maar hoe krijg je bewoners mee die echt voor beweging zorgen? Hoe organiseer je buurkracht die voor je werkt?
“Bij veel gemeenten zitten steeds dezelfde bewoners aan tafel”, zegt Roel Woudstra, directeur van Stichting Buurkracht. “Betrokken mensen die veel kennis in huis hebben en daar graag over discussiëren. Daarin schuilt ook het risico dat het vooral een praatgroep blijft, die bovendien de aansluiting met de grote middengroep mist. Voor succesvolle participatie zijn daarom naast deze inhoudelijke experts twee andere types onmisbaar: verbinders en ondernemers. Wij helpen gemeenten om ook hén te vinden.”
De ideale participatiemix
- inhoudelijke experts, een belangrijke schakel omdat zij voor hun buren zaken minder complex kunnen maken.
- verbinders die de contacten leggen, de buurt weten te enthousiasmeren en het gezellig maken.
- doeners/ondernemers die vooruit willen, afspraken en plannen maken, structuur aanbrengen en zorgen dat het proces blijft draaien.
Roel: “Als je die drie talenten bij elkaar brengt en daar een team van smeedt, heb je goud in handen voor een goede samenwerking met bewoners. Waarin je met elkaar verder komt.”
Meer weten?
Dit is deel 1 van een vierluik over hoe Stichting Buurkracht de kracht van buren en buurten naar boven haalt en participatie organiseert. Meer informatie over hoe Buurkracht? Neem dan contact op via roel@buurkracht.nl.
*Deze tekst is ook verschenen in VNG-magazine – augustus 2022
