sep 11, 2023 | Inspiratie, nieuws
In het idyllische dorp Kootstertille, gelegen in het weidse landschap van Friesland, werd in mei met veel enthousiasme het fruitbos genaamd ‘Tille’s Fruittuin’ officieel geopend. Dit prachtige bos is het resultaat van een initiatief van betrokken buurtbewoners, die eind november vorig jaar begonnen zijn met het planten van een verscheidenheid aan peren- en appelbomen, aangevuld met fraaie fruitstruiken later dit voorjaar. Een van de initiatiefnemers heeft persoonlijk bijgedragen aan het bos door handgemaakte paaltjes toe te voegen met de namen van de verschillende bomen. De lokale gemeenschap kwam in grote aantallen samen om de feestelijke opening bij te wonen.
Het startpunt voor dit opmerkelijke project ging terug naar het einde van vorig jaar, toen enkele inwoners van Kootstertille een enquête uitzetten onder hun medebewoners. De resultaten wezen unaniem in de richting van een gemeenschappelijke wens: een eigen fruitbos. Deze enquête bracht tevens aan het licht dat er een diepgeworteld verlangen was naar groene initiatieven die niet alleen het dorp zouden verrijken, maar ook een gevoel van saamhorigheid zouden stimuleren. Onder de begeleiding van Buurkracht vormde zich een groep actieve buurtbewoners, die zichzelf de “Werkgroep Fruitbos” noemde, en samen brainstormden zij over hoe ze hun droom van een fruitbos konden verwezenlijken, resulterend in de prachtige Tille’s Fruittuin die we nu kennen.
Aanleg Tille’s Tuin
Officiële opening
Maar hier hield het enthousiasme van de buurtbewoners in Kootstertille niet op. Zij namen deel aan een brainstormsessie, georganiseerd door Buurkracht, waarin mensen samenkwamen om hun visie van het ideale Kootstertille te delen. Hieruit kwam naar voren dat de bewoners graag een ontmoetingsplek wilden creëren voor de jongeren in het dorp. Deze brainstormsessie resulteerde in het geweldige idee om een ijsskatebaan te realiseren, waarvan de aanleg zo snel mogelijk van start zal gaan. Wat nog indrukwekkender is, is dat de betrokkenen bij Tille’s Fruittuin ook aan de jongeren in de gemeenschap dachten. De tuin werd verrijkt met een solide betonbank, geschonken door de lokale betonproducent Haitsma. Later dit jaar zullen jongeren onder begeleiding de kans krijgen om het bankje te verfraaien met graffiti, wat de betrokkenheid van de jeugd bij dit project benadrukt.
De brainstormgroep
Aan de slag
Deze voorbeelden tonen aan dat de gemeenschap van Kootstertille zich vastberaden inzet om diverse initiatieven te ontwikkelen die tegemoetkomen aan de behoeften en interesses van verschillende groepen binnen de gemeenschap. Deze projecten dienen niet alleen als ontmoetingsplaatsen, maar ook als bronnen van trots en inspiratie voor de gemeenschap als geheel. Ze onderstrepen hoe gezamenlijke inspanningen en de ondersteuning van organisaties zoals Buurkracht kunnen leiden tot een levendige en inclusieve gemeenschap, waarin iedereen de kans krijgt om zijn stem te laten horen en bij te dragen aan positieve veranderingen.
mei 8, 2023 | Inspiratie, nieuws
Naar een bruisende wijkeconomie
Het Arnhemse Spijkerkwartier is goed op weg om een circulaire, inclusieve wij(k)economie neer te zetten. Waar bewoners samen de buurt groen en schoon helpen houden, afgedankte fietsen opknappen, oesterzwammen kweken, energie besparen en meer. In de sessie ‘De snelste weg is nooit een rechte lijn’, tijdens het evenement ‘Samen sterk met buurkracht‘, loodsen initiatiefnemer Patrick Hoogenbosch en bestuursadviseur Roland Kluskens deelnemers langs de hobbels en valkuilen die zij op hun pad tegenkomen. En reiken ze een stappenplan aan. “Dit lukt alleen in gelijkwaardig partnerschap.”
Een circulaire, inclusieve wijkeconomie begint met een droom van een groepje bewoners. Maar vervolgens staan er wetten in de weg en praktische bezwaren. Patrick schetst een beeld van waar hij en zijn buurtgenoten zoal tegenaan gelopen zijn. Zo heb je aan de ene kant subsidieregelingen die nét niet van toepassing zijn op waar je met je wijk naartoe wil. Of die net te laat komen, of onbekend zijn. Aan de andere kant is er een toeslagensysteem waardoor bewoners vooral niet in beweging komen. Waarom zou je bijvoorbeeld gebruikmaken van bijzondere bijstand om een tweedehands wasmachine te kopen als je met nét iets minder inkomen in aanmerking komt voor een gratis nieuwe?
Werelden bij elkaar brengen
Waar het op neerkomt is dat de systeemwereld van de overheid en de leefwereld van bewoners slecht op elkaar aansluiten. Dit staat ontwikkeling van een circulaire, duurzame wijkeconomie in de weg. Ook al doordat gemeenten van alles aanbesteden wat bewoners deels zelf zouden kunnen oppakken. En sectoraal georganiseerd zijn in kokers die elk hun eigen vraagstukken aanpakken, bijvoorbeeld op het gebied van energie, groen, onderwijs en werkgelegenheid. Terwijl je daar vanuit de wijken veel meer in samenhang aan zou kunnen werken. “Het is belangrijk om samen naar oplossingen te zoeken om die werelden dichter bij elkaar te brengen”, zegt Patrick. “Om te kijken: wat kan er wél.”
Stappenplan
Hij en Roland geven toe dat dit een traject is van de lange adem, een kronkelig en vaak moeizaam pad. Maar ze ervaren tegelijkertijd hoeveel moois het oplevert als je hierin samen optrekt. Hun stappenplan voor bewonersgroepen met een droom:
- Ga met je droom naar je stakeholders bij de gemeente; bedenk daarbij goed waarom jouw droom ook interessant is voor hén en zet dat in de spotlights.
- Schrijf samen aan je maatschappelijke opdracht: wat wil je bereiken en hoe wil je dat aanpakken? Wat kom je brengen en wat kom je niet brengen?
- Breng hierbij gedeelde belangen in kaart, niet alleen van bewoners en gemeente, maar ook van verschillende afdelingen binnen de gemeente.
- Ontwikkel initiatieven in partnerschap, op gelijkwaardige voet. Liefst vanuit een plek in de wijk, een broedplaats voor ideeën.
- Laat zien wat je oogst, zodat mensen dit zien en ervaren en de betrokkenheid in de wijk verder toeneemt.
Cultuurverandering nodig
De presentatie van Patrick en Roland roept veel herkenning op bij deelnemers aan de workshop. Die zelf ook meedenken en vragen stellen: hoe organiseer je zoiets bestuurlijk? Hoe regel je het financieel? Maar ook: het ligt niet alleen aan de gemeente, het moet van twee kanten komen. Patrick beaamt dit: “Wij als burgers moeten veranderen. Proactiever worden. De overheid kan het niet alleen, we zullen het samen moeten doen. De overheid moet ook veranderen: daar moet een andere cultuur komen, met meer ruimte om te experimenteren. Want alleen zo ontdekken we hoe we tot toekomstbestendige wijken komen.”
Bekijk hier de Powerpoint De snelste weg is nooit een rechte lijn.
Deze sessie vond plaats tijdens het evenement Samen sterk met buurkracht. Lees hier het verslag van de dag.
Buurkracht heeft veel ervaring in het bouwen van een brug tussen bewoners die aan slag willen met hun buurt en gemeenten die bewoners willen betrekken bij beleid en grote maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie. Meer weten? Neem contact op via support@buurkracht.nl of 085 065 7661.
mei 8, 2023 | Inspiratie, nieuws
Hoe kan iedereen mee doen?
Tragisch genoeg worden mensen met een kleine beurs vaak het hardst getroffen door de energiecrisis. En juist zij blijken in de praktijk moeilijk te bereiken met initiatieven om energie te besparen of duurzaam op te wekken. Hoe kunnen actieve bewoners en gemeenten deze groep samen kansen bieden om ook mee te kunnen doen in de energietransitie? Deze vraag stond centraal in de workshop ‘Een inclusieve energietransitie’ tijdens het evenement ‘Samen sterk met buurkracht’.
De workshop werd geleid door drie experts van TNO die zich dagelijks met dit vraagstuk bezighouden: Koen Stravers, Renee Kooger en Ruben Peuchen. “Uit studies komt naar voren dat elke euro die je investeert in het bestrijden van energiearmoede, € 2,50 oplevert, onder andere aan gezondheidswinst en waardestijging van de woning”, vertelt Koen in zijn inleiding. Gemeenten zetten alle zeilen bij om huishoudens bij te staan maar lopen daarbij ook tegen knelpunten aan. Zoals te weinig handjes en middelen. Aan de deelnemers de taak om met elkaar te brainstormen wat ze nog méér kunnen doen. En welke rol bewonersgroepen hierbij kunnen pakken.
Aan de slag voor Lot, Jan en Riet, en John
Drie groepen gaan aan de slag, elk met een concreet huishouden voor ogen: Lot, een gescheiden moeder met een jonge dochter die het hoofd niet boven water houdt; Jan en Riet, een oud echtpaar van wie de vrouw sukkelt met haar gezondheid in een tochtige seniorenflat en John, een alleenstaande man die door de taalbarrière zijn energierekening niet goed doorgrondt. De opdracht: breng in kaart wat energiecoöperaties, bewonersinitiatieven en beleidsadviseurs deze huishoudens te bieden hebben. En kijk vervolgens hoe ze hierin hun krachten kunnen bundelen.
Hoe kom je binnen?
Aan aanbod geen gebrek, blijkt uit de inventarisatie. Energieloketten, Fiksbrigades, energieboxen, witgoedregelingen, energiecoaches, vouchers, het houdt niet op. “De grote moeilijkheid is om achter de voordeur te komen”, merkt Floris Baggerman, die via Buurkracht onder meer actief is in Moerwijk, een van de armste wijken van Den Haag. “Veel mensen die in armoede leven, wíllen helemaal niet bekend zijn bij de gemeente. Hun reflex is om vooral níet te reageren.”
Van deur tot deur
Een herkenbaar probleem voor de meeste deelnemers, ook al omdat het vanwege privacywetgeving vaak lastig is om deze doelgroep rechtstreeks te benaderen. Maar het regent ook voorbeelden van hoe het wél lukt. “Wij hebben een actie gedaan waarbij een energiecoach en iemand van de gemeente in koppeltjes langs de deuren gingen en vroegen: mogen we naar binnen?”, vertelt Marjolein van der Wielen van de gemeente Nieuwegein. “Ze hebben bij 300 huishoudens aangebeld, en zijn bij 113 huishoudens binnen geweest om energiebesparende maatregelen aan te brengen. Ook al was lang niet iedereen thuis.”
Buurtbewoners
Haar gouden tip: “Zeg niet ‘Wij zijn van de gemeente’, maar ‘We komen u helpen. We hebben een doos met cadeautjes, letterlijk, en we gaan u ook nog helpen om ze aan te brengen.” Weer andere deelnemers slagen erin om deze moeilijke doelgroep te bereiken via de wijkteams, of bijvoorbeeld via kinderen met acties op scholen. Ook bewonersinitiatieven blijken hierin een belangrijke rol te kunnen spelen, omdat ook zij makkelijk het vertrouwen winnen. “Dat gebeurt ook al”, vertelt Koen wanneer hij na afloop de workshop samenvat voor alle deelnemers. “Veel meer dan ik dacht zelfs, dat is mooi om te zien.”
Bekijk hier de Powerpoint Een inclusieve energietransitie.
Deze sessie vond plaats tijdens het evenement Samen sterk met buurkracht. Lees hier het verslag van de dag.
Buurkracht ondersteunt graag bewonersinitiatieven en gemeenten met het organiseren van acties voor de bovengenoemde doelgroep. Dit heeft Buurkracht al gedaan door mooie acties uit te voeren vanuit de Energiebespaarcoalitie. Lees hier over twee succesvolle acties gericht op kieren dichten.
aug 31, 2021 | Inspiratie
Als buurtbegeleider bij Stichting Buurkracht weet Floris Baggerman goed wat er speelt onder bewoners en wat je moet doen om van ideeën voor de buurt een succes te maken…of juist niet. Daarom: 5 vragen aan Floris over het met elkaar aan de slag gaan in de buurt.
1 Steeds meer mensen zijn met elkaar actief in hun eigen omgeving. Ze organiseren een collectieve isolatieactie of leggen een buurtmoestuin aan bijvoorbeeld. Waarom zou je eigenlijk samen met buurtbewoners aan de slag gaan?
“Omdat het leuker en makkelijker is dan alleen! Veel mensen hebben allerlei plannen en ideeën over hun woning en hun buurt, maar vaak blijft het daarbij. Vanwege tijdgebrek of omdat ze niet weten hoe te beginnen. Door de handen ineen te slaan met buurtgenoten verdeel je de taken. De een bijt zich graag vast in offertes, terwijl de ander juist energie krijgt van het regelen en organiseren. Zo is een plan opeens een stuk realistischer om uit te voeren. En door de rest van de buurtbewoners te enthousiasmeren en deel te laten nemen aan een actie is de héle buurt in een keer een stuk groener, duurzamer of veiliger.”
2 Wat kun je zoal samen doen?
“Er is van alles mogelijk, van klein tot groot en van eenmalig tot structureel. Zo zijn er buurten die met relatief kleine maatregelen toch al voor positieve impact zorgen in de buurt. Bijvoorbeeld door wekelijks zwerfafval op te ruimen, door een speeltuin rookvrij te maken of door vlinderkastjes en insectenhotels te plaatsen. Ook grotere acties op het gebied van verduurzamen en vergroenen zijn heel geschikt om samen aan te pakken. In flink wat buurten schitteren inmiddels zonnepanelen op daken en genieten bewoners van een comfortabelere woning dankzij een collectieve isolatieactie. En in bijvoorbeeld Rotterdam combineren bewoners groene daken met zonnepalen. Met als resultaat: daken die groene energie opwekken en er tegelijkertijd voor zorgen dat woningen in de zomer aangenaam koel blijven.”
3 Met wat voor een burenactie begin je?
“Elk idee is een goed idee zolang je er maar iets mee doet! Buurtbewoners weten zelf het beste waar behoefte aan
is in hun buurt. In een nieuwbouwbuurt zijn dat eerder acties om de buurt groener te maken, terwijl in een buurt met oudere
woningen energiebesparende acties juist hoog op de wensenlijst staan. En weet je wat het leuke is? Met welke burenactie je ook start, vaak leidt de ene actie weer tot een nieuwe. Zo zijn bewoners in het Overijsselse Barsbeek ooit begonnen met een collectieve zonnepanelenactie, volgde er een actie om een buurt-AED te realiseren en zijn ze nu bezig met aardgasvrijvoorbereidingen. Met elkaar aan de slag gaan, werkt nu eenmaal aanstekelijk!”
4 Wat ligt het meest voor de hand als je met de buurt wil verduurzamen?
“We zien dat veel buurtbewoners kiezen voor collectieve zonnepanelenacties en isolatiemaatregelen, zoals spouwmuur-, vloer of glasisolatie. Dat zijn acties die goed voor het milieu zijn en waarvan je de voordelen ook in je portemonnee voelt. Maar je hoeft niet meteen met dergelijke grote acties te beginnen. Met kleine energiebesparende maatregelen, zoals het plaatsen van tochtstrips of door sluipverbruik tegengaan, zet je ook al stapjes in de goede richting. En ook dat kun je met elkaar aanvliegen. Zo organiseren diverse buurten Gluren bij duurzame burendagen. Buurtbewoners die al energiebesparende maatregelen hebben genomen, zetten dan hun deur open voor geïnteresseerde omwonenden. Om inspiratie op te doen of om praktische tips uit te wisselen.”
5 Wat zijn de succesfactoren van een burenactie in een notendop?
“Vlieg een actie stap voor stap aan, zo hou je het leuk en behapbaar en voorkom je dat een actie halverwege doodbloedt. Daarnaast hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden. Veel mensen in andere buurten of plaatsen zijn jou al voor gegaan, dus kijk eens hoe zij te werk zijn gegaan. Maak ook gebruik van de kennis die er is in je eigen buurt. Vraag eens wat rond en je zult versteld staan wat het je oplevert. En tenslotte, doe het samen. Samen is makkelijker en houdt de energie en vaart erin. En bovenal, samen is leuk!”
