Tsjonge jonge, hoe heeft het in de VS zover kunnen komen? Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een volk zo tegenover elkaar is komen te staan? De verdeeldheid van het ene land, zorgde afgelopen week voor verbroedering in ons land. Een tijdelijke, want eenmaal terug in de dagelijkse realiteit blijkt de onderlinge afstand ook in ons land groot. Overheid en bewoners staan steeds verder van elkaar af. Net als de afstand tussen bewoners. En overheidsland zelf is een lappendeken aan allerlei instituten. Niet de beste basis voor het tackelen van grote maatschappelijke issues.
Het goede nieuws is dat we in ons land met z’n ruim 17 miljoenen de overheid zíjn. Wat betekent dat we niet alleen recht van spreken hebben, maar dat we ook kunnen en mogen doen. Steeds meer mensen zijn zich hiervan bewust. Zij hebben jeukende handen, zij wachten niet af en gaan zelf aan de slag. Deze initiatiefnemers zijn een groot goed. Zij zorgen niet alleen goed voor zichzelf, zij weten bovendien hun buurtgenoten te bereiken en te mobiliseren. Hoe meer mensen hiervan doordrongen raken, door goede voorbeelden om zich heen te zien, hoe meer mensen ook tot actie overgaan.
Deze actieve bewoners begrijpen heel goed dat de overheid er voor iedereen is en dat daar uiteindelijk ook het democratische besluit wordt genomen. Maar ze willen wel serieus worden genomen. En dat betekent dat ze heel graag van de gemeente en andere overheden horen wat hun kaders zijn, welke rol ze mogen spelen en welk proces wordt gevolgd. Dat vraagt bij overheden om een verandering in mentaliteit en van de organisatie. Alleen zo worden bewoners als volwaardige stakeholder gezien en wordt het participatieproces een vast onderdeel van alle overheidsprocessen.
Dit betekent ook dat actieve bewoners hun uiterste best moeten doen om zoveel mogelijk bewoners te betrekken bij hun activiteiten. En uit de praktijk weten we: hoe meer verschillende activiteiten door bewoners worden opgepakt, des te meer bewoners mee gaan doen. Zo’n organisatie van actieve buurtbewoners komt er meestal niet vanzelf, dus ook dit vergt vanuit de overheid noodzakelijke aandacht. En dat is het dubbel en dwars waard. Want zonder actieve bewoners die hun omgeving willen verduurzamen, de buurt veiliger of mooier wil maken, of in de zorg bijspringen, gaat het de overheid namelijk niet lukken om grote maatschappelijke issues of problemen op te lossen.
Kortom we hebben bewoners nodig die doen en een overheid die oog heeft voor saamhorigheid. Een proactieve houding aangevuld met de juiste ondersteuning doet al wonderen. Voor wat meer verbondenheid hoeven we dus echt niet te wachten op de volgende Amerikaanse verkiezingen.
Deze column verscheen eerder in Binnenlands Bestuur waarvoor Roel Woudstra periodiek schrijft.